مطالعه فن شناسی نقاشی سه پایه ای دوره قاجار(1925- 1794) برای ارائه طرح حفاظتی (مطالعه موردی بر روی یکی از آثار منسوب به کمال الملک در مجلس شورای اسلامی)

چکیده دوره قاجار در تاریخ هنر ایران از ویژگی های خاصی برخوردار است. به دلیل نفوذ فرهنگ و هنر غربی در این دوره، هنر و آثار نقاشان ایران به شدت تحت تأثیر هنر و فرهنگ غرب قرار می گیرد. این تأثیر و نفوذ هنر غربی از مدت ها قبل یعنی در دوره صفوی آغاز گردیده بود که در دوره قاجار به اوج خود می رسد. مطالعات زیادی در رابطه با تکنیک و مواد مورد استفاده در نقاشی های دوره صفوی انجام گردیده است اما در رابطه با مواد مورد استفاده در نقاشی های دوره قاجار، مطالعات کمی صورت پذیرفته است. این پروژه سعی در بررسی مواد، مصالح و تکنیک های به کار رفته در نقاشی های سه پایه ای دوره قاجار و پیدا کردن نفوذ مواد و تکنیک های غربی در نقاشی های به جای مانده از دوره قاجار را دارد و برای این منظور از تابلو "دختر مصری" کمال الملک در موزه مجلس شورای اسلامی به عنوان مطالعه موردی استفاده کرده است. انجام این پروژه براساس روش آزمایشی بوده است، علاوه بر اینکه از مطالعات تاریخی نیز برای تکمیل و پیشبرد موضوع استفاده کرده است. برای شناسایی رنگدانه ها و مواد مورد استفاده در نمونه های مطالعاتی از روش میکروسکوپ پلاریزه، پراش اشعه ایکس و فلورسانس اشعه ایکس استفاده شده است. همچنین برای شناسایی دیگر مواد همراه با رنگدانه ها همچون روغن، بست، فیلر و... روش شناسایی به وسیله طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه به کار گرفته شده است. در بررسی های آزمایشگاهی نتایج نهایی حاصل از مقایسه آزمایشات ftir، plm، xrd و xrf، پالت هنرمند بدین ترتیب تشخیص داده شد: سبز: سبز خاکی، سفید: سفید سرب، قرمز: قرمز سرب، آبی: آبی سرولین، زرد و قهوه ای: رنگ آمبر، طلائی: ترکیبات مس و رنگ سفید مورد استفاده در مرمت: سفید روی و همچنین نمونه چسب به کار رفته در پشت تابلو: چسب گیاهی، ماده مورد استفاده در بستر سازی: پودر گچ، ورنی به کار رفته در تابلو: ورنی شلاک و روغن مورد استفاده در تابلو: روغن بزرک می باشد. الیاف مورد استفاده برای بوم سازی تابلو: پنبه و الیاف مورد استفاده در مرمت تابلو: پشم تشخیص داده شدند و در نهایت با توجه به تمامی اطلاعات به دست آمده در این تحقیق در نهایت منشأ تک تک رنگدانه ها مورد بررسی قرار گرفتند. واژه های کلیدی: فن شناسی، نقاشی سه پایه ای، قاجار، رنگدانه، ftir، plm، xrd و xrf